Drie woorden: Cacao, Cocoa en Chocola

Voor ons Nederlanders (en Nederlandstalige Belgen) is het niet zo moeilijk: cacao is een woord dat zowel de boon van de plant als het poeder van die cacaobonen beschrijft. Voor de Engelstalige wereld is het verhaal iets lastiger.
Daar betekent cacao het zaad van de cacaoboom (Theobroma cacao) en is cocoa het poeder en de drank van een vermalen cacaoboon. Het woord 'cocoa' dook in 1707 voor het eerst op en die vreemde schrijfwijze is het gevolg van een foutje in een woordenboek, waar men coco ('kokos') en cocoa ('cacao') per ongeluk onder hetzelfde lemma schaarde.

Het woord 'cacao' is samen met de cacaobonen rond 1550 in Europa aangekomen toen Spaanse conquistadores terugkeerden naar hun vaderland. De oorsprong van het woord 'cacao' moet natuurlijk gezocht worden in Zuid-Amerika. In de taal van de Inca's, het Nahuatl, was cacahuatl het woord voor 'boon van de cacaoboom'. Verder terug in de tijd komen we de Maya's tegen en daar vinden we de uiteindelijke bron voor het woord: kaj is 'bitter' en kab is 'sap'. De combinatie kajkab ('bitter sap') verstonden de Spaanse vertalers als 'kahkah' ofwel 'cacao'.

Ten tijde van de invasie van de Spanjaarden en Portugezen dronken veel volkeren en stammen op het Amerikaanse continent een warme drank van vermalen cacaobonen en water. Tot het recept behoorden vaak ook ingrediënten als chilipeper en gemalen zaden van de kapokboom (Ceiba pentandra). Omdat er geen suiker in het brouwsel werd verwerkt, was het een bijzonder bittere (en soms pittige) drank.

Rond 1570 begonnen de Spanjaarden plots het woord 'chocolate' te gebruiken. Dat woord is afgeleid van chocolātl, een door de Spanjaarden verzonnen combinatie van een woord uit de taal van de Maya's (chocol is 'heet') plus eentje van de Azteken (atl is 'water' of 'vloeistof'). Waarom deden ze dat, zo kun je jezelf afvragen. Eén theorie is dat in verschillende Romaanse talen de eerste twee lettergrepen van cacahuatl, het Azteekse woord voor cacao, ook een wat ordinaire term is voor 'poep'.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten