Twee woorden: peper en paprika

Soms maken woorden een grote omweg over de aarde om elkaar vele eeuwen later weer te ontmoeten. Onderweg zijn die woorden dan zo vervormd dat men niet eens meer begrijpt dat ze eenzelfde oorsprong hebben.

Laten we eens kijken naar de woorden 'peper' en 'paprika'. Deze twee pittige specerijen zijn geen familie van elkaar. Peper (Piper nigrum) is al sinds mensenheugenis een belangrijke specerij en werd via de zijderoute met karavanen vanuit oostelijk Azië naar het oude Egypte en later naar het klassieke Griekenland vervoerd. Het woord is afkomstig uit het Griekse piperi, dat op zijn beurt weer afkomstig is van een woord uit oud-Indische taal het Sanskriet, waar pippali een '(peper)bes' betekende.
Paprika's zijn chilipepers (Capsicum annuum) waar de natuur per ongeluk de pittigheid uit heeft gemuteerd. Wat je dus over hebt gehouden is de natuurlijke smaak van de chilipeper zonder de scherpte. Chilipepers zijn inheems in noordelijke delen van Zuid-Amerika en zijn na de komst van Columbus en diens wat latere navolgers rond 1500 nC aan hun reis om de culinaire wereld begonnen. Die 'nieuwe' bes – want botanisch gezien zijn zowel chilipeper als paprika's bessen – kreeg uiteindelijk de naam paprika en werd een belangrijk ingrediënt in diverse keukens in de Balkan. Het woord 'paprika' heeft ons land bereikt via het Hoogduitse en het Hongaarse woord Paprika en in het Servo-Kroatisch was papar 'pepper' Maar met het Servo-Kroatisch zitten we al angstwekkend dicht bij Griekenland en dat klopt precies, want papar is uit eindelijk afgeleid van het oud-Griekse piperi.

Dit is allemaal de schuld van Christoffel Columbus (Cristoforo Colombo in het Italiaans of Cristóbal Colón in het Portugees), die van Spaanse koningspaar, Isabella van Castilië en Ferdinand van Aragon, de opdracht had gekregen om via een alternatieve route naar Indië te ontdekken om op die manier de Portugezen de voet dwars te zetten. Het Amerikaanse continent lag echter vervelend in de weg en dus kwam hij uiteindelijk thuis met de pittige chilipepers in plaats van zwarte peper.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten