Kruidnagels in het noorden van Nederland

Hoewel Nederland een klein land is zijn de culturele verschillen binnen ons land toch behoorlijk groot te noemen. Vanuit de Randstad gezien liggen de drie noordelijke provincies psychologisch gezien in Scandinavië want de Afsluitdijk werkt niet alleen als een fysieke barrière tussen de Waddenzee en het IJsselmeer, maar tevens als een psychologische barrière. Wil je de Afsluitdijk oversteken dan heb je als westerling vaak de neiging om de koffers te pakken, terwijl een ritje naar Friesland vaak korter duurt dan een ritje van Noord-Amsterdam naar Schiphol.

Ook de eetcultuur in het noorden van Nederland verschilt nogal van die van de rest van Nederland. In Friesland, Groningen en Drenthe wordt, bijvoorbeeld, de kruidnagel (Syzygium aromaticum) veel meer in gerechten toegepast als in de rest van Nederland. De kruidnagels worden bijvoorbeeld veel in de traditionele Noord-Nederlandse droge worsten gestopt. Ook in de beroemde pittige Friese nagelkaas worden veel kruidnagels (of soms komijn) verwerkt. De smaak van rode kool wordt eveneens altijd opgewaardeerd met enkele kruidnagels.

[Foto: www.jugalbandi.info]

Er loopt dus een duidelijke grens, die de noordelijke delen van Nederland scheidt van de zuidelijke delen. De oorsprong van deze scheiding kan niet precies worden uitgelegd, maar de oorzaak van de voorkeur voor pittig smakende kruiden als kruidnagel en komijn heeft, volgens mij, vermoedelijk te maken met de extreme armoede die vroeger in het noorden kon voorkomen.

In tropische landen raakt vlees snel bedorven. Specerijen werden niet alleen gebruikt om gerechten een heerlijke pittige smaak te geven, maar deze ingrediënten maskeerden ook de eerste tekenen van bederf. In tijden van tegenspoed kon je daardoor nog net die ene dag langer genieten van een heerlijke maaltijd.

Bovendien is ondertussen wetenschappelijk bewezen dat specerijen als kruidnagel een antibacteriële[1] en schimmelwerende[2] werking bezitten. Ze zorgden er dus voor dat levensmiddelen langer goedbleven omdat bederf actief werd tegengegaan.

Dat was eigenlijk toch wel heel slim bedacht van die Noorderlingen.

[1] Kim et al: Antimicrobial activity of plant extracts against Salmonella Typhimurium, Escherichia coli O157:H7, and Listeria monocytogenes on fresh lettuce in Journal of Food Science - 2011 

[2] Pinto et al: Antifungal activity of the clove essential oil from Syzygium aromaticum on Candida, Aspergillus and dermatophyte species in Journal of Medical Microbiology - 2009