Eenzijdig dieet van maïs werd Maya's fataal

Men vermoedde al langer dat de Maya-cultuur ten onderging aan aanhoudende droogte. Onderzoek aan een stalagmiet in een grot in het Midden-Amerikaanse land Belize bevestigde dit vermoeden. Een stalagmiet van calciet groeit langzaam als gevolg van doorsijpelend regenwater en een dwarsdoorsnede levert dus langjarige gegevens op over de regenval.

[Maïsgod in een maïskolf)

De onderzoekers konden vaststellen dat tussen 440 en 660 nChr een periode van bovennormale regenval plaatsvond, die leidde tot een bevolkingsexplosie[1]. Dit werd gevolgd door een periode van droogte tussen 660 en 1000 nChr. Die op zijn beurt zorgde voor een ineenstorting van de populatie.

Recent is een vervolgonderzoek gedaan en daaruit bleek dat de elite van de Maya's een grote voorkeur hadden voor het eten van maïs[2]. Maïs kan relatief slecht tegen droogte en misoogsten waren tussen 660 en 1000 nChr dus nauwelijks te voorkomen.

De populatie was sterk gegroeid gedurende de 'vette jaren' en die populatie moest dus steeds meer voedsel verbouwen. Dat werd steeds lastiger gedurende de periodes van aanhoudende droogte. Het hele systeem van voedselvoorziening was geritualiseerd en dus rigide, wat zorgde voor uitputting van de grond. Men was eigenlijk vergeten hoe hun voorouders ooit voldoende voedsel uit het oerwoud konden halen.

"Onze onderzoeksresultaten tonen een patroon van een extreem eenzijdig op maïs gebaseerd dieet voor de elite, dat zich voortzette totdat het gebied werd verlaten," aldus onderzoeksleidster Claire Ebert. "Het onderzoek toont ook aan dat dieet een belangrijk element kan zijn voor de teloorgang van een beschaving en helpt ons begrijpen dat iedere populatie vatbaar is voor klimaatveranderingen, zelfs moderne geïndustrialiseerde staten." 

Die conclusie klinkt niet echt hoopgevend.

[1] Kennett et al: Development and disintegration of Maya political systems in response to climate change in Science – 2012
[2] Ebert et al: The Role of Diet in Resilience and Vulnerability to Climate Change among Early Agricultural Communities in the Maya Lowlands in Current Anthropology – 2019