Twee woorden: Kerrie en Curry

Twee woorden. Het zijn twee op elkaar lijkende woorden, de ene uit de Nederlandse taal en de ander uit de Engelse taal. Daardoor is er voldoende reden om een verband te suggereren.

Kerrie is een droog mengsel van allerhande oosterse specerijen. Aangemaakt met water of kokosmelk maken we er in Nederland een kerriesaus van, die perfect past bij een Indiase maaltijd of op de inheemse bloemkool. Het grappige is dat het woord ‘kerrie’ afkomstig is uit het Tamil, een taal die in delen van zuidelijk India en Sri Lanka (het vroegere Ceylon) gesproken wordt en daar betekent kari ‘saus’. Wat dus tot gevolg heeft dat het woord ‘kerriesaus’ eigenlijk als ‘saussaus’ vertaald zou moeten worden.

Verschillende Indiase curry’s, kerries of karis bleken zo populair dat ze met handelsreizigers het hele Aziatische continent over reisden. Daarom zijn plaatselijke versies ook populair geworden in de rest van Azië en zelfs het Caraïbisch gebied heeft thans zijn eigen versies, die aangepast zijn aan de smaak en beschikbare producten.

De samenstelling van kerriepoeder varieert in de Aziatische keukens sterk per regio en zelfs per familie. Iedere familie waakt over zijn eigen receptuur. Wat je in de meeste gevallen zeker in het specerijenmengsel zult aantreffen zijn gemberwortel, kardemom, koriander, kruidnagel, karwij, komijn en zwarte peper. Er zijn milde versies, maar ook superpittige. De pittigheid van de kerrie neemt richting het zuiden steeds verder toe. In het noorden van India is kerrie daarom veel milder dan die in het zuiden. Die pittigheid is het gevolg van de toevoeging van chilipeper. Als gevolg daarvan is de noordelijke kerrie geelgekleurd door de milde geelwortel (kurkuma of koenjit) en de zuidelijke kerrie rood door de pittige chilipeper.

In Groot-Brittannië wordt tegenwoordig een hele andere betekenis gegeven aan het woord curry dan wij hier in Nederland bedoelen met zijn tegenhanger kerrie. Aan de overkant van de Noordzee wordt met curry in algemene zin een hele serie gerechten bedoeld, die gewoonlijk als take away (‘afhaalmaaltijd’) worden geconsumeerd. Die gerechten hebben nauwelijks iets gemeen, behalve dat ze uit het oude Britse wereldrijk afkomstig zijn. Zo kan het zijn dat een curry uit India, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Thailand, China of Japan afkomstig is, maar ook gerechten van de Caraïbische eilanden Trinidad en Jamaica of zelfs Zuid-Afrikaanse maaltijden kunnen in Engeland als een curry worden aangeprezen en opgegeten. Het is zelfs niet van belang of er kerrie in de gerechten zit.

Er is geen Indiër die zal zeggen dat hij ‘a curry’ zal gaan eten. Hij ziet curry immers als een kruidenpasta, die bedoeld is om het voedsel smaak te geven.

Hoewel de Nederlandse kerrie maar een slap aftreksel is van het origineel zijn wij toch het meest trouw gebleven aan de Aziatische roots van het woord. De Engelsen hebben eigenlijk het woord curry laten verwateren tot een synoniem van een afhaalmaaltijd of take away.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten